Mağdur Hakları Daire Başkanlığı, suç mağdurları ile desteğe ihtiyaç duyan kişileri adli süreçte etkin şekilde bilgilendirmek, işlenen suç sonrasında mağdurlara destek olmak, mağdurun ikincil mağduriyete uğramasına engel olmak, adli süreçte mağdurlara ve özellikle kırılgan gruplara yönelik onarıcı adalet ve sosyal hukuk devleti ilkeleri çerçevesinde etkin, sürdürülebilir ve ulaşılabilir mağdur destek sistemi kurulmasına katkı sağlamak üzere çalışmalarına devam etmektedir. Bu kapsamda suç mağdurlarına yönelik bilgilendirme, yönlendirme, psiko-sosyal destek hizmetlerini sunmak üzere İstanbul Anadolu, İzmir, Adana, Eskişehir, Samsun, Malatya ve Rize adliyelerinde pilot uygulama olarak 2019 yılı Nisan ayı itibariyle Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri (ADM) kurulmuştur. Söz konusu müdürlüklerin ülke geneline yaygınlaştırılması amacıyla yürütülen çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda 27 adliyede daha Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri kurulması ve 03/02/2020 tarihi itibariyle faaliyete geçirilmesi uygun bulunmuştur. Müdürlüklerin kurulması ile suç mağdurlarının tamamına yönelik adalete erişim kapsamında etkin bir bilgilendirme ve yönlendirme sistemi oluşturulmaktadır. Söz konusu müdürlükler bünyesinde kurulan Bilgilendirme ve Yönlendirme Bürosu ile mağdurlar için önem arz eden hizmetlerin başında gelen bilgilendirme ve yönlendirme hizmeti sistemli ve etkin bir şekilde tüm suç mağdurlarına yönelik sunulması amaçlanmıştır. Bu büroda görev yapan pesoneller tarafından mağdurlar, adli süreç, hakları ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirilecek, yine mağdurlara kendilerine hizmet sunan kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları konusunda da bilgi verilebilecektir. Bunun yanında maruz kaldığı suçtan etkilendiği ve desteğe ihtiyaç duyduğu, hakkında bireysel değerlendirme yapılması gerektiği düşünülen mağdurlar, bilgilendirme ve yönlendirme bürosunda görevli personel tarafından “Kırılgan Grup Destek Bürosu” na yönlendirilecektir. Bilgilendirme ve yönlendirme bürolarında, adliye danışma masalarının ötesinde suç mağdurları, tanıkları ve hatta dava taraflarına adli süreçler hakkında bilgi verilmesi, bu sayede bu kişilerin kaygı düzeylerinin düşürülmesi ve özellikle adli süreç ile ilk defa temas eden kişilerin adalete güvenlerini arttıracak uygulamalar yapmaları beklenmektedir. Bu anlamda burada görevlendirilecek zabıt katiplerinin, tecrübeli, donanımlı ve güleryüzyü kişiler arasından belirlenmesi önem arzetmektedir. Ceza Yargılaması Destek Bürosu ile hali hazırda sadece çocuk ve çocuk ağır ceza mahkemelerine yönelik sağlanan uzman desteği Cumhuriyet başsavcılıklarını ve tüm ceza mahkemelerini de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Cumhuriyet başsavcılıklarının ve ceza mahkemelerinin sosyal inceleme raporu düzenlenmesi, ifade esnasında uzman görevlendirilmesi vb. talepleri bu büroda görev yapan uzmanlar aracılığıyla karşılanacaktır. Bu sayede ceza yargılaması sürecinin tamamında uzmanlardan etkin şekilde yararlanılarak, mağdurların ikincil mağduriyetlerinin önlenmesinin yanı sıra uzmanın bilgi, beceri ve tecrübesinin adli sürece dahil edilmesiyle delil kalitesinin arttırılması sağlanmış olacaktır. Hukuk Yargılaması Destek Bürosu ile hali hazırda sadece aile mahkemelerine yönelik sağlanan uzman desteği, ihtiyaç duyulan tüm hukuk mahkemelerini kapsayacak şekilde genişletilmiş olup, özellikle aile mahkemesi olmayan yerlerde aile mahkemesi sıfatıyla yargılama yapan asliye hukuk mahkemelerinin de uzman desteğinden etkin şekilde faydalanması sağlanabilecektir. Ayrıca faaliyetleri devam eden “sosyal inceleme raporlarının (SİR) standardizasyonu” çalışması ile birlikte bir sosyal inceleme raporunda asgari düzeyde bulunması gereken başlık ve değerlendirmeler belirlenerek bu konuda uygulama birlikteliği geliştirilmesi beklenmektedir. Kırılgan Grup Destek Bürosu, hizmet sunumunda uzmanın inisiyatif aldığı, bireysel değerlendirme, adli destek planı, vaka yönetimi ve takip programı gibi mevcut uygulamada yer almayan yeni hizmet ve kavramları adli sürece katan bürodur. Bireysel değerlendirme, adli sisteme dahil olan çocuklar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçların mağdurları, aile içi şiddet mağdurları, terör suçları mağdurları, insan ticareti suçu mağdurları ile uzmanlar tarafından yapılacak değerlendirme sonrasında kadın, yaşlı ve engelli mağdurlar ile etkin bir desteğe ihtiyaç duyduğu tespit edilen mağdurlar hakkında yapılacaktır. Bireysel değerlendirme sonucunda kırılgan gruba girdiği tespit edilen mağdurlara yönelik hizmetlerin sistematik bir şekilde ve zamanında sunulabilmesi için gerekli planlama, uygulama, izleme ve koordinasyon işlemlerinin tek bir adli destek görevlisi tarafından etkin şekilde yürütülebilmesi amacıyla vaka yönetimi uygulanacaktır. Vaka yönetimi suçun etkileri sebebiyle ağır travma yaşayan, ağır bir cinsel saldırıya veya istismara maruz kalan, yaşı veya cinsiyeti nedeniyle suçtan daha fazla etkilenen, aile veya diğer sosyal çevre desteğinden yoksun olan mağdurlar hakkında uygulanacaktır. Bireysel değerlendirme sürecinden sonra kırılgan gruba girdiği tespit edilen mağdurlar hakkında, alınması gereken tedbirler ve sunulması gereken hizmetlere ilişkin önerilerin yer aldığı adli destek planı adli destek görevlileri tarafından hazırlanacaktır. Adliyenizde Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerinin kurulması ile; - Suç mağdurlarının tamamına yönelik adalete erişim kapsamında etkin bir bilgilendirme ve yönlendirme sistemi kurulması, - Halen çocuk ve aile mahkemelerinde bulunan uzmanlar aracılığıyla sağlanan psiko-sosyal destek çalışmalarının bütün ağır ceza merkezlerinde tüm adli süreci kapsayacak şekilde verilmesi, - Çocuk ve boşanma sürecine has kurgulanan mevcut sistem tüm kırılgan grup mensuplarını kapsayacak şekilde genişletilmesi, - Adli süreçte; cinsel suç, aile içi şiddet, terör, göçmen kaçakçılığı veya insan ticareti suçu mağdurları ile çocuk, kadın, yaşlı ve engelli mağdurların özel olarak desteklenmesi, - Hizmet sunumuna ilişkin standartlar geliştirilerek, vaka yönetiminin uygulandığı, adli görüşme odalarının kullanıldığı etkin bir sistem kurulması, Cumhuriyet Başsavcılığı çocuk ve aile içi şiddet büroları ile tüm ceza mahkemelerinde uzman desteği sağlanması, - Aile, Çalışma ve sosyal Hizmetler Bakanlığı İl Müdürlükleri, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM), Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM), Adli Kolluk birimleri, Belediyeler ve Barolar ile sivil toplum kuruluşları işbirliği ve eşgüdüm içerisinde çalışılarak, koruma zincirinin adli süreçteki halkası güçlendirilmesi, hedeflenmiştir.
Adliyelerimiz yanında Başkanlığımız tarafından da suç mağdurlarının sahip oldukları haklar ile kendilerine sunulacak hizmetler konusunda yeterli şekilde bilgilendirilebilmeleri amacıyla faaliyetler yürütülmekte olup bu bilgilere dair bir internet sitesi hazırlanmıştır. Buna göre mağdurlar " www.magdur.gov.tr" alan adıyla hizmet sunan internet sitesini ziyaret ettiklerinde yaşadıkları mağduriyet türüne göre hangi haklara sahip olduklarını, hangi hizmeti hangi kurumlardan alabileceklerini ve bunun için nasıl bir prosedür izlemeleri gerektiğini kolaylıkla öğrenebileceklerdir. Böylelikle suç mağdurlarının adalete erişimin güçlendirilmesine yönelik önemli bir adım daha atılmış olmaktadır.